Engelliler Günü Yaklaşırken

Her sene, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü uluslararası arenada belirlenen bir tema üzerinden ilerliyor. Bu yılın teması “COVID sonrası dönemde haklar için mücadele”. Hem bu temayı görünür kılmak istediğimizden, hem de gerçekten konuşulması gerekenler göstermelik fotoğraf paylaşımlarının ardında kaybolmasın istemediğimizden bu yıl sözümüzü önceden söylemeye karar verdik.

Birleşmiş Milletlerin, Mayıs 2020’de yayınladığı rapora göre dünya nüfusunun yüzde 15’i engelli. 60 yaş üzerinde engelli oranı yüzde 46’ya çıkarken, her 10 çocuktan biri de engelli. Her beş kadından biri ise hayatının bir döneminde engel sahibi oluyor.

2020 Mart ayından bugüne pandemiden en çok etkilenen topluluklardan biri olan engelliler, rutin sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişmekte her zamankinden büyük güçlüklerle karşılaştılar.

Sosyal izolasyon daha da belirginleşirken, acil durumlarda engellilere yönelik hazırlıkların yetersiz olduğu ve engellilerin ihtiyaçlarının hızla arka plana atılabildiği görünürlük kazanmış oldu. Yalnız pandemiden ötürü değil, iklim değişikliği ile birlikte ülkemizde de artan sel, yangın gibi felaketlerde engelliler yine plansızlıktan en çok etkilenen gruplardan biri oldu.

Bilhassa çoklu ayrımcılığa uğrayanların -farklı etnik kimliklere sahip insanlar, kadınlar, LGBTİ+lar, yaşlılar ve çocuklar gibi- engellilik deneyimi pandemi döneminde ruh ve beden sağlığı için onulmaz sonuçlar doğururdu. Hem hane içinde hem de kamusal alanda daha çok şiddet ve ihmalle karşı karşıya kaldılar.

Otistikler ve diğer nöroçeşitliler, aynı zamanda ekonomik ve psikolojik bir yıkımın da yaşandığı bu süreçte özellikle sağlık ve eğitimde eşitsizliğin ve ayrımcılığın türlü çeşidiyle defalarca karşılaştılar. 

Ezcümle sizleri, bizlerle birlikte sağlamcılıkla, yani engellilere uygulanan ayrımcılıkla mücadele etmeye davet ediyoruz. Okullarda, hastanelerde, toplu taşıma araçlarında, iş yerlerinde ya da ailelerinizde sağlamcılıkla karşılaştığınızda engelliler için sesinizi çıkarın. Engellilerin nasıl desteklere ihtiyaç duyduklarını varsaymayın, bunların neler olabileceğini her zaman öznelere sorun ve dayanışmayı büyütün.

Otistik bir aktivist olan Kristy Forbes’un söylediği gibi “Diversity is an opportunity for society to reflect and change”. Yani; Çeşitlilik toplumu yansıtan (toplum üzerine düşünme imkânı sunan) ve topluma değişim olanağı sağlayan bir fırsattır. 

Bu 3 Aralık Dünya Engelliler Günü bu fırsatı dayanışmayı kuvvetlendirmek için değerlendirin. Hem kendi paylaşımlarınızda, hem de başkalarının paylaşımlarında engellilerin diğer herkesle eşit haklara sahip birer insan olduğu fikrinden uzaklaşan içeriklerin dolaşımda olmamasına özen gösterin. Hatırlatırız ki, engelliler için daha erişilebilir bir dünya, hepimiz için daha eşit bir dünya demektir.