Skip to main content
Rehber

Gölge Öğretmen

By Mayıs 12, 20232 Comments
Av. Deniz Yazgan Şenay

Halihazırda gölge öğretmen olarak tanımlanan kolaylaştırıcı kişilerin önemli bir kısmının, öğrenim görmekte olan nöroçeşitli çocuğun ebeveyni olduğu bilinmektedir. Özellikle kadınlara; annelere tevdi edilen bu görevin, bakım emeğine görünmez bir yük daha getirmesinin yanında, doğal sonuç olarak herhangi bir formasyonu olmayan kişileri, eğitim gibi kritik bir alanda tek başına bıraktığı da kabul edilmelidir.

Gölge öğretmen kavramı, 03.12.2016 günlü Resmî Gazetede yayımlanan Otizm Eylem Planı’nın “Eksen D-Eğitsel Değerlendirme, Özel Eğitim, Destek Eğitim ve Rehabilitasyon Hizmetlerinin Geliştirilmesi” bölümünün 2019 yılının Aralık ayında başlayacağı taahhüt edilen üçüncü zincirleme eylem öngörüsünde ilk defa kendine yer buldu. Kavram tam olarak “Kaynaştırma uygulamalarına dahil OSB olan öğrencilerin öğretmenlerine danışmanlık, sınıf içi ve dışı destek, birebir eğitim, küçük grup düzenlemesi, gölge öğretmenlik uygulaması, okul rehberlik servislerinin kapasitesinin arttırılması gibi konularda eğitsel düzenlemeler yapılacaktır” lafzıyla gündemde yer edindi.

Otizm Eylem Planı’nın öngörüsü ile paralel olduğu iddia edilebilecek biçimde;

04.01.2020 günlü ve 10096465-20-E.230243 sayılı Makam oluru ile Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) geliştirme biriminin kararı doğrultusunda kolaylaştırıcı kişinin belirlenmesi ve belirlenecek kolaylaştırıcı kişinin sınıf içinde ve sınıf dışında öğrenciye yardımcı olmak üzere okulda bulunması uygun görüldü.

Diğer yandan gölge öğretmen ve kolaylaştırıcı kişi, iki ayrı destek mekanizması olsa da maalesef kayda alınırken iki kavram hemhal olmuştur. Belirtmek gerekir ki Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 20. maddesinin (b) bendi bağlamında, bireyselleştirilmiş eğitim programında “sunulacak destek eğitim hizmetinin türüne, süresine ve hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağına” yer verileceği belirtilmişse de metinde gölge öğretmen lafzı, gölge öğretmen tanımı bulunmamaktadır. Bu bağlamdaki boşluk, gölge öğretmenlerin sınıfa ve derse kabulünü okul idarelerinin inisiyatifine bırakmaktadır.

Eğitim Hakkı Bağlamı

Gölge öğretmenin derslere katılımını fiili olarak engellemek, herhangi bir yönetmelikte açıkça düzenlenmesi halinde ihlal oluşturacak bir görev hatası değildir. Unutulmamalıdır ki Anayasanın 42. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca “Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.”

Millî Eğitim Bakanlığı’nın nöroçeşitli öğrencinin derse ve bu bağlamda örgün eğitime entegre olabilmesi için uygun gördüğü ve idari bir teamül yaratıcı olarak Makam oluru vermesi, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun bir işlem niteliğindedir ve kolaylaştırıcı kişinin derse girmesine herhangi bir mazeret sunmaksızın engel olmak, eğitim hakkına yönelik haksız bir sınırlama oluşturur.

Bu gibi durumlarda, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne idari başvuruda bulunulması önerilir. Öğrencinin velisi veya vasisi, duruma uygun çözümün idare tarafından sunulmadığı düşüncesinde ise, İdare Mahkemesi’nde dava açılması gerekecektir.

 

2 Comments

Yorum Bırak